Uitleg over intellectuele eigendom - Basisbeginselen
Bij Teespring helpen we de ontwerpers van Teespring-producten graag om zelf fantastische ontwerpen te maken en hun kopers een prettige winkelervaring te bieden. Daarbij streven we ook naar bescherming van de rechten van zowel personen als bedrijven met betrekking tot de inhoud die op Teespring wordt gepubliceerd.
De rechten van derden zijn gebaseerd op een hele reeks wetten en juridische normen, wat nogal verwarrend kan zijn. Die rechten verschillen sterk van elkaar en dat leidt vaak tot misverstanden. Daarom hebben we deze handleiding opgesteld. Hierin vind je zeer belangrijke informatie over bepaalde wettelijke rechten. Zo helpen we de Teespring-ontwerpers begrijpen wat er wel en niet is toegestaan.
Hieronder hebben we enkele belangrijke rechten beschreven (handelsmerk, auteursrecht en publicatierecht). De juridische analyse van elk van deze rechten is echter veel gedetailleerder en complexer dan de onderstaande samenvatting. We hopen echter dat deze informatie nuttig zal blijken en wat richtlijnen zal geven voor de creatie van campagnes die zijn toegestaan op de website van Teespring.
Handelsmerk
Wat is een handelsmerk?
Een handelsmerk is een woord of symbool dat de “oorsprong van goederen” aanduidt. Dit betekent dat de consument hieraan kan zien welk bedrijf eindverantwoordelijk is voor een bepaald product. Het is ook bedoeld om consumenten informatie te geven over de kwaliteit en begeerlijkheid van het product zelf, zodat ze hopelijk eerder geneigd zijn het te kopen. Een consument die het merk “BMW” op een auto ziet staan, zal veel veronderstellen over de techniek, het comfort en het rijplezier dat die auto biedt. Dat verband tussen het handelsmerk (“BMW”) en de veronderstelde kwaliteiten van het product (luxe, vermogen, uitstekende techniek) heeft een grote marktwaarde. Bedrijven investeren veel tijd en geld in de ontwikkeling van die associatie van hun merk met de producten, omdat die de verkoopcijfers aanzienlijk kan beïnvloeden. Reputatie en merk zijn heel belangrijk. Bedrijven doen er veel aan om die waarde te beschermen.
Wat zijn handelsmerkrechten?
Het idee achter het merkenrecht is dat de eigenaar van een merk wettelijk het recht heeft te verhinderen dat anderen profiteren van de waarde van het merk en de reputatie van zijn bedrijf. Dat kan hij doen door te verhinderen dat er een handelsmerk wordt gebruikt dat een verwarrende gelijkenis vertoont. Dus wanneer een onbekende autofabrikant het merk “VMW” wil gebruiken voor een nieuwe auto, kan BMW dit verhinderen op basis van de gelijkenis tussen de merknamen zelf en de tussen de goederen die ermee worden aangeprezen. Eigenaren van handelsmerken leggen vaak ook rechten vast voor andere gerelateerde goederen die ze willen verkopen, zoals T-shirts.
Wat betekent het handelsmerk voor ontwerpers van Teespring-producten?
Ontwerpers van Teespring-producten mogen geen handelsmerken van derden gebruiken, tenzij ze hiervoor toestemming hebben. Teespring controleert alle campagnes vooraf om ervoor te zorgen dat er geen rechten van derden worden geschonden.
Hieronder zie je enkele voorbeelden van producten die met handelsmerk beschermd materiaal bevatten. Deze campagnes zouden tijdens ons controleproces worden gesignaleerd en beëindigd. Je kan met de muis een ontwerp aanwijzen of erop tikken om te zien waarom het onder het merkenrecht valt.
In dit ontwerp is de merknaam "Red Sox" gebruikt. Dit is een geregistreerde merknaam die eigendom is van de MLB. De MLB bezit de exclusieve rechten om de "Red Sox" op handelswaar te vermelden.
Net als de meeste merken bezit Jeep een handelsmerk om de naam en het logo beschermen. Deze campagne zou worden ingetrokken vanwege ongeautoriseerd gebruik van de naam "Jeep".
Het gebruik van de teamkleuren wordt gezien als inbreuk op het handelsmerk van het team, wanneer de kleuren en andere elementen in het ontwerp een bepaald team aanduiden.
En als het logo zelf niet wordt gebruikt?
In het eerste voorbeeld hierboven zie je een merk dat eigendom is van de Amerikaanse honkbalbond Major League Baseball. Zoals je zou verwachten, zijn de logo's van alle professionele en universitaire teams duidelijk beschermd door een handelsmerk. Maar de wettelijke bescherming gaat veel verder dan alleen de teamnamen en de logo's. Wanneer een ontwerp een combinatie van elementen bevat die duidelijk een bepaald team aanduidt, dan wordt dat ontwerp ook beschouwd als een schending van het handelsmerk. Wanneer een shirt bijvoorbeeld een afbeelding van een honkbal, een verwijzing naar Boston en de teamkleuren van de Red Sox bevat, dan zou de eigenaar van het handelsmerk een claim wegens schending van het merkenrecht kunnen indienen.
Wat is de beste manier om dit te controleren?
In de vorige alinea staat dat de rechtbank verbiedt om verschillende merkelementen te gebruiken, zelfs als het exacte logo of de naam niet wordt gebruikt. Wil je dus weten of een ontwerp problemen kan geven? Kijk dan of het ontwerp bedoeld is voor de fans van een bepaald product of organisatie. Als je bij het zien van het ontwerp beseft dat het bedoeld is voor fans van de Red Sox, dan zal de rechtbank het gebruik van dat ontwerp zeer waarschijnlijk verbieden op basis van het merkenrecht.
Auteursrecht (copyright)
Auteursrechtelijke bescherming
Het auteursrecht is al honderden jaren oud (het is zelfs ouder dan de Amerikaanse grondwet). Het is gebaseerd op het idee dat de persoon die iets creëert het recht heeft om te bepalen hoe zijn werk wordt hergebruikt of verspreid (in de vorm van een exacte kopie of een gewijzigde versie).
Het auteursrecht bepaalt dat een werk "oorspronkelijk" moet zijn om beschermd te worden. "Oorspronkelijk" betekent niet vernieuwend. In juridische zin betekent "oorspronkelijk" dat de maker niet van een ander heeft gekopieerd. Volgens het auteursrecht mag je andermans werk niet als basis voor je eigen werk gebruiken. Je moet je eigen werk vanuit het niets creëren. Een beroemd geval is dat van een fotograaf. Er werd geoordeeld dat hij de foto van een andere kunstenaar had gekopieerd, hoewel hij een ander model en een andere locatie had gebruikt. De details van de tweede foto (uitdrukking, indeling en onderwerp) leken echter zo sterk op die van de eerste, dat de rechtbank oordeelde dat het auteursrecht was geschonden.
Het auteursrecht is bedoeld om het juiste evenwicht te vinden tussen de vrijheid om je te laten inspireren en de bescherming van degene die iets creëert. Zo vallen bijvoorbeeld feiten niet onder het auteursrecht. Utilitaire werken, zoals instructies of recepten vallen niet onder het auteursrecht. Ideeën en informatie mag iedereen vrijuit gebruiken. Het auteursrecht geldt alleen voor de unieke uitdrukking van ideeën, niet voor het idee zelf.
Het auteursrecht is niet bedoeld om het delen van ideeën te beperken en geldt niet voor het achterliggende idee zelf. Dus landschapschilders kunnen niet verhinderen dat anderen ook landschappen schilderen. Ze kunnen alleen voorkomen dat andere artiesten hun specifieke schilderij als gebruiken basis voor een andere werk.
Het auteursrecht geldt dus niet voor ideeën. Er zijn echter veel verschillende manieren om uitdrukking te geven aan een idee en al die uitdrukkingen worden wel beschermd door het auteursrecht. De onderdelen van die uitdrukking, zoals losse woorden en uitdrukkingen of losse vormen en ontwerpelementen zijn echter niet auteursrechtelijk beschermd. De uitdrukking moet meer omvatten dan losse componenten. Hoe eenvoudiger het ontwerp, des te minder bescherming biedt het auteursrecht.
Wat betekent dit voor ontwerpers van Teespring-producten?
Ontwerpers van Teespring-producten mogen geen auteursrechtelijk beschermde werken van derden gebruiken, tenzij ze hiervoor toestemming hebben.
Hieronder zie je enkele voorbeelden van ontwerpen waarin auteursrechtelijk beschermde werken zijn gebruikt. De eerste twee bevatten welbekende inhoud. Het laatste voorbeeld is een oorspronkelijk werk, dat uit het niets is gecreëerd.
Dit ontwerp maakt gebruik van originele illustraties en wordt daardoor automatisch beschermd door het auteursrecht. Wanneer anderen dit ontwerp ongewijzigd kopiëren, schenden ze daarmee het auteursrecht van de maker.
Het auteursrecht beschermt niet alleen ontwerpen, maar ook geschreven teksten, zoals oorspronkelijke documenten en liedteksten.
De eigenaars van het creatieve materiaal vertoond in “The Simpsons” bepalen hoe al dit materiaal mag worden gebruikt. Dit is een voorbeeld van auteursrechtelijk beschermd werk dat niet zonder toestemming van de eigenaar van de rechten mag worden afgedrukt.
Het publicatierecht verschilt sterk van de wettelijke rechten die het merkenrecht en het auteursrecht bieden. Het is een veel eenvoudiger concept. Het publicatierecht is het recht van beroemdheden om het commerciële gebruik van hun naam of beeltenis te reguleren. Zo heeft Taylor Swift het recht om te beslissen of haar naam of gezicht getoond mag worden in een productreclame.
Het publicatierecht is een onderdeel van de bredere privacywetgeving die voor iedereen geldt. In de context van marketing en merchandisingartikelen betekent dit dat iedere persoon het recht heeft om te beslissen of zijn naam en beeltenis mogen worden gebruikt in een commerciële context.
Volgens het publicatierecht en de privacywetgeving mag Teespring geen shirts bedrukken met de naam of beeltenis van een persoon, al of niet beroemd, tenzij we van die persoon zelf of de agent van die persoon andere instructies hebben ontvangen.
Meer informatie over handelsmerken en auteursrechten vind je op de volgende plaatsen:
- USPTO.gov - De site van het U.S. Patent and Trademark Office bevat een sectie Veelgestelde vragen, en een zoekmachine waar je kan controleren welke merken geregistreerd zijn (Engelstalig).
- Copyright.gov - Op de site van het U.S. Copyright office vind je een nuttige sectie met Veelgestelde vragen (Engelstalig).
- Trademarkia.com - Ook op Trademarkia vind je een duidelijke sectie met Veelgestelde vragen en een zoekmachine (Engelstalig).
- Licentiepagina's - Veel merken en organisaties hebben pagina's waarop staat welke auteursrechten en handelsmerken ze bezitten (kijk op de pagina met “Voorwaarden”).
- AVVO - Een website waarop gebruikers gratis juridisch advies kunnen inwinnen van gereputeerde advocaten (Engelstalig).